Al eeuwen lang drinken we water. We staan er vaak niet bij stil, maar water heb je in verschillende soorten en smaken. Water behoort tot één van de gezondste dorstlessers en tegenwoordig is er ook steeds meer variëteit beschikbaar. Je kunt bijvoorbeeld onderscheid maken tussen mineraalwater, bronwater & kraanwater en in plat & bruisend water. En met de opkomst van water met een smaakje wordt de keuze steeds veelzijdiger. Tussen deze verschillende soorten drinkwater zijn wel enkele verschillen te onderscheiden.
Zowel mineraal- als bronwater komt uit een ondergrondse bron die door de overheid is erkend. Het water is afkomstig van neerslag zoals regenwater of gesmolten sneeuw dat in de grond is gezakt.
Op zijn lange tocht door de verschillende aardlagen neemt het water mineralen op. Hierdoor krijgt het zijn minerale samenstelling en bijbehorende smaak. Veen-, zand-, grind- en andere aardlagen zuiveren het water. Dit natuurlijke proces duurt jaren tot soms wel eeuwen. Uiteindelijk verzamelt het water zich in bronnen die meestal tientallen meters diep liggen, vaak onder een ondoorlatende kleilaag. Hierdoor wordt het water beschermd voor invloeden van buitenaf.
Naast deze natuurlijke bescherming, nemen ook mineraal- en bronwaterbottelaars maatregelen om de bodem schoon te houden waardoor de zuiverheid van het water kan worden gegarandeerd. Mineraal- en bronwater krijgen daarom geen verdere behandeling, behalve van een zandfilter en beluchting. Daarnaast wordt er bij de waterwinning altijd rekening gehouden met de snelheid waarmee er nieuw water in de bron stroomt. Er wordt nooit meer water gewonnen dan er op natuurlijke wijze kan worden aangevuld.
Het bottelen van mineraal- en bronwater
Wat is het verschil tussen bron- en mineraalwater?
Zowel natuurlijk mineraalwater als bronwater moeten aan strenge wettelijke eisen voldoen. De bronnen worden op meer dan 100 parameters getest voordat ze worden erkend door de overheid. Ook tijdens het gebruik van de bron wordt het mineraal- en bronwater dagelijks gecontroleerd. Onafhankelijke instituten (zoals TNO) doen elk halfjaar een onderzoek bij de producenten. De resultaten hiervan gaan naar de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Deze beoordeelt of de producent zijn erkenning behoudt.
In Nederland zijn 12 bronnen voor mineraal- en bronwater door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) erkend. Ook is er in Nederland bron- en mineraalwater te koop dat in België of Frankrijk wordt gewonnen. Zie onderstaand een overzicht van de verschillende bronnen.
Geschiedenis mineraalwaterwinning
Kraanwater wordt regionaal gewonnen. Daardoor varieert de oorsprong van kraanwater. Zo kan het water worden gewonnen uit oppervlaktewater, zoals rivieren en kanalen, of uit een ondergrondse bron. In Nederland zijn 10 waterleidingbedrijven actief die kraanwater winnen. In zo’n waterwingebied mogen alleen activiteiten plaatsvinden voor de drinkwaterproductie. Het waterleidingbedrijf onttrekt water uit het grond- of oppervlaktewater. Doordat de oorsprong van het water verschilt, kan de smaak van kraanwater per regio verschillen. Voordat kraanwater beschikbaar wordt gesteld voor consumptie wordt het eerst behandeld waarna het wordt gecontroleerd. Welke behandeling het water krijgt, hangt af van de oorsprong van het water. Water dat uit oppervlaktewater komt, krijgt bijvoorbeeld een intensievere behandeling dan water dat uit de grond komt.
Soda- en spuitwater is kraanwater, waaraan koolzuur is toegevoegd afkomstig vanuit een koolzuurfles. Dit water wordt soms aangeboden in horecagelegenheden of eventlocaties in plaats van bruisend mineraal- en bronwater. Het wordt direct geserveerd in drinkglazen of glazen flessen.
Water uit een watercooler is kraanwater, bronwater of mineraalwater dat via een koelinstallatie wordt aangeboden. Naast dat het water wordt gekoeld in de watercooler, wordt het soms ook warm aangeboden. Wanneer het water uit deze coolers bronwater of mineraalwater is, dan staat dat duidelijk op de watercooler vermeld.
Afgelopen jaren is er steeds meer keuze in waters met een smaakje. Voorbeelden van smaken zijn: citroen, munt, blauwe bessen, framboos en perzik. In Nederland is deze productcategorie vrij nieuw en wordt door steeds meer mensen ontdekt. Groot voordeel is dat dit frisse drankje vrijwel geen calorieën bevat en dus erg goed past binnen een gezond voedingspatroon.
In 2016 dronken Nederlanders gemiddeld 3,7 liter water met een smaakje. In 2017 steeg de categorie met maar liefst 17,4% naar 4,3 liter per persoon. In landen waar water met een smaakje al langer wordt gedronken, heb je nog meer bijzondere smaken. Wat dacht je van mineraalwater met de smaak van softijs?
Je kunt ook zelf aan de slag om ‘water met een smaakje’ te maken.
Laat je inspireren met deze leuke waterrecepten
Alle soorten drinkwater bevatten in meer of mindere mate mineralen. Dit is afhankelijk van de soort bodem en omgeving waar het water wordt gewonnen. Deze verschillende mineralensamenstellingen zorgen ervoor dat verschillende soorten water net iets anders kunnen smaken. Een aantal mineralen die veel voorkomen zijn bijvoorbeeld calcium, magnesium en kalium.
Bij kraanwater verschilt de samenstelling van de mineralen afhankelijk van de locatie waar het water wordt gewonnen. Bij mineraalwater is de minerale samenstelling per merk altijd constant. Op de achterkant van de verpakking is vaak te zien welke mineralen er in het water zitten. In water zitten vaak kleine hoeveelheden mineralen.
Je kunt als consument kiezen voor koolzuurhoudend en koolzuurvrij water. In de volksmond wordt dit ook wel ‘plat’ en ‘bruisend’ water genoemd. Op de verpakking van een waterfles staat altijd aangegeven of er koolzuur is toegevoegd. De hoeveelheid koolzuur kan verschillen van licht bubbelend tot sterk bubbelend. Wist je dat bij elke gang van je menu rekening kunt houden met de hoeveelheid bubbels in het water? Een gecertificeerde watersommelier geeft uitleg.